Ιερά Μονή Αγίων Αναργύρων - Μοναστήρι Βασάρας Σπάρτη

Τό ἱστορικό Μοναστήρι τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων (Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ μετά τῆς μητρός αὐτῶν Θεοδότης), βρίσκεται σ᾿ ἕνα ὀροπέδιο τοῦ Πάρνωνα(ὕψωμα Σταματήρα), σέ ὑψόμετρο χιλίων περίπου μέτρων. Ἡ ὕπαρξη τοῦ λατρευτικοῦ χώρου τῆς Μονῆς μαρτυρεῖται ἤδη τόν 9ο αἰῶνα (881 μ.Χ.), στόν ἔγκριτο βίο τοῦ ὁσίου Ἠλία τοῦ Νέου ἤ Σικελιώτη, ὁ ὁποῖος γιά ἕνα διάστημα ἀσκήτεψε στήν περιοχή (Α΄ Διεθνής Ἐπιστημονική Ἡμερίδα, 14 Μαρτίου 2009, Σπάρτη), ὅπου καταδεικνύεται ἡ ταύτιση τοῦ χώρου μέ τήν ἀναλυτική περιγραφή στό βίο τοῦ ὁσίου). Δεύτερη μαρτυρία καί σημαντική πηγή γιά τήν ἱστορία της εἶναι τό χρυσόβουλλο τοῦ αὐτοκράτορα Ἀνδρονίκου Β΄ τοῦ Παλαιολόγου, τό ἔτος 1293, ὅπου κατοχυρώνονται τά ὁροθέσια τῆς Μητροπόλεως Μονεμβασίας.